30 Nisan 2013 tarih ve 28633 sayılı Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik’in Madde 9 ve 10 Ek-II 2.8 Maddesine göre “Patlama yönünden güvenliğin sağlandığının kanıtlanması, patlamadan korunma konusunda eğitim almış ve/veya deneyimli ehil kişilerce yapılır.” denilmektedir.
Bu Eğitim ile Patlayıcı Ortamları Sınıflandırabilecek ve Patlamadan Korunma Dokümanı Hazırlayabileceksiniz
" 99/92/EC sayılı Avrupa Parlamentosu Konsey Direktifi ülkemizde "Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik" olarak yayınlanmıştır. Yönetmeliğe göre Bölge'lerin (Zone) genel tarifi yapılmakta ve bir tesisteki tehlikeli alanların hangi bölgelere girdiğinin belirlemesi işverene bırakılmaktadır.
94/9/EC sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Direktifi ise mevzuatımıza "Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler İle İlgili Yönetmelik" olarak aktarılmıştır. Bu yönetmeliğe göre ise korumalı aletlerin ve iş güvenliği tedbirlerinin tarifi yapılmaktadır, ancak bu yönetmeliklerdeki tedbirlerin uygulanabilmesi için de önce belirtilen patlayıcı ortam sınıflamasının yapılmış olması gerekmektedir.
İÇERİK
a) 94/9/EC ve 99/92/EC Yönergeleri- ATEX Direktifleri
• ATEX ne demek? IECEx neler getirecek? ATEX Direktifleri ve IECEx arasındaki farklar
• Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik
• Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili Yönetmelik
b) Patlamaya Karşı Korumanın (Explosion Protection)Temel Fiziksel İlkeleri
• Patlama riskinin değerlendirilmesi
• Detonasyon ve Deflegrasyon nedir? Geri patlama (Flashback) neden olur?
c) Patlayıcı ortam sınıflandırılması nasıl yapılır?(Batı Avrupa ve Kuzey Amerika Görüşü)
• “INTRINSIC SAFETY” nedir? Hangi Zone’da kullanılır?
• “INCREASED SAFETY” nedir? Hangi Zone’da kullanılır?
• Tutuşma Hassasiyeti ve Patlama Şiddetine Etki Eden Faktörler
• MIE (Minimum Ignition Energy) -Minimum Tutuşma Enerjisi,
• MESG (Maximum Experimental Safe Gap) –Maksimum Deneysel Emniyet Aralığı
• MIC (Minimum Ignition Current) /Ratio– Minimum Tutuşma Akımı/Oranı
• “Explosion Proof” ile “Explosion Protected” arasındaki farklar
• NEC 500 (National Electrical ode) Class ZONE ve DIVISION Karşılaştırma
• Standards Bodies – NFPA ve IEC farklar, NFPA 70 kodu
d) Patlamadan Korunma Dokümanı İçeriği
• Patlamaya Karşı Korumalı Sınıflandırması (94/9/EC ye göre)
• Patlamadan Korunma Dokümanı hazırlık ve gereklilikler.
e) Patlayıcı Ortam Hesabı Nasıl Yapılır? - EN 60079 -10-1: 2009
• Patlayıcı Ortam nedir? Normal çalışma şartları nedir?
• En Düşük Ateşleme Enerjisi Nedir? Ateşleme, Değişik Kaynaklarla Sağlanabilir mi?
• Parlama Noktası nedir? Kendiliğinden Tutuşma Sıcaklığı nedir?
• Patlayıcı Gaz Ortamının Mevcut Olma İhtimali
• Boşalma hızı nedir? Boşalma Kaynakları, Sürekli, Ana ve Tali Boşalma Derecesi Veren Kaynaklar
f) EN 60079 – 10 yanıcı sıvı ve gazlar ZONE hesaplanması
g) EN 60079 -10 -1 standardına Göre Örnek Uygulamalar
h) EN 60079-10-2 , NFPA 499: 1997 , NFPA 654: 2006 Tozlar ZONE Belirlenmesi
• Toz nedir? Toz Patlaması İçin Gerekli Şartlar
• Toz Yangın/Patlama İlişkisi (Tipik Toz Patlama Aşamaları)
• Tutuşabilir Toz Nedir? Hibrid Karışım Nedir?
• Toz Sınıflandırılması, Toz Tanelerinin Hareketi
• Toz Dağılımında Etkin Parçacık Dağılımının Rolü
• Toz Bulutu Patlamasının Oluşması için Gerekli Olan Şartlar
i) Hartmann Bombası Nedir? Kst Nasıl Belirlenir?
• Patlama Aralığı, Patlamaya Hazır Minimum Konsantrasyon (ASTME 1515)
j) Tutuşturma Kaynakları (Smouldering Nedir?)
• Deşarj Kaynakları Nedir?
• Saçaklı deşarj, Korona deşarjı, Yayılan saçaklı deşarj, Hacim/Huni deşarjı
• Esnek Ara Yığın Taşıyıcıları (FIBC) Nedir? Sınıfları Nelerdir?
• Malzemelerin Hacim Dirençlerine Göre Tasnifi ve
• Tozun Kimyası ve Patlama Şiddetine Etkisi
• Nem Etkisi, Oksijen Etkisi, Tozların Tehlike Derecesini Belirleyen Önemli Veriler
• Tutuşma Hassasiyeti ve Patlama Şiddetine Etki Eden Faktörler
• MIE (Minimum Ignition Energy) Minimum Tutuşma Enerjisi , Toz Tabakası, (ASTME 2019-2021) , MIE ve Toz Bulutu Konsantrasyonu İlişkisi
k) Patlayıcı Ortam Hesabı Nasıl Belirlenir? EN 60079-10-2: 2009’a Göre Tozlar;
• Tozun Hacimsel Sınırı Nasıl Belirlenir? Temizlik Şartlarının Değerlendirilmesi
• Toz grubunun belirlenmesi, Zone Genişliği
• Kst (Dust deflagration index) ve değeri ve patlayıcı toz sınıfı ve olasılık ilişkisi
• Patlayıcı Ortam Nasıl Belirlenir? NFPA 499:1997 ve NFPA 654:2006’ya Göre;
• Toz katman kalınlığı, Toz katman kalınlığı ile Alan Sınıflandırması
• Patlayıcı Ortam Nasıl Belirlenir? Dow-F&EI Endeksi’ne Göre Sınıflandırma;
• Endeksin kullanımı ve Alan Sınıflandırması
l) Örnekler (EN 60079-10-2, NFPA 499:1997 ve NFPA 654:2006 ve Dow-F&IEI)
• Patlayıcı Alanlarda Kullanılabilecek Enstrüman Seçimi
• IEC veya EN'ye göre Koruma Tipi, IECEx ne gibi değişiklikler İçeriyor?
• ATEX 100a ve Avrupa normlarına (EN) göre cihazların etiketleri, örnekleri ile, IEC ve EN ye göre ısı grupları,
m) Isı ve Gaz Grupları, Koruma Tipleri Uygulanması ve Birleşimi, ’Kendinden Emniyetli’’ Koruma Tipinin Uygulanması, IP Koruma Tipi ve Ex Koruma Tipi arasındaki farklar
• Örnek Ekipman Etiketlemesi ve Zone’a göre Ekipman Seçimi